Hệ thống cấp thoát nước đóng một vai trò quan trọng trong công trình nhà ở. Không chỉ đảm bảo mọi sinh hoạt hàng ngày mà còn phải an toàn sạch sẽ khi sử dụng, tránh gây những sự cố phiền toái và mất vệ sinh trong cuộc sống.
Bài viết dưới dây sẽ khái quát các nguyên tắc thiết kế hệ thống thoát nước sao cho hợp lý cho mỗi gia đình.
Hệ thống nước bao gồm 4 yếu tố cơ bản :
1. Hệ thống cung cấp và phân phối nước :
Hệ thống này là tập hợp các đường ống dẫn vận chuyển nước từ nguồn nước đến các trang thiết bị sử dụng nước và từ bình nước nóng đến các thiết bị sử dụng nước nóng.
Nguồn cấp nước có thể là nguồn nước máy của thành phố , ao , hồ , giếng khoan...
2. Hệ thống thoát nước thải sinh hoat :
Bao gồm các ống thoát nước và ống cống mà thu lượm nước thải ra từ các trang thiết bị , các khu vực dùng nước đến nơi xử lý nước : hệ thống thoát nước thành phố , bình chứa , bể chứa ...
3. Hệ thống thông khí :
Bao gồm các ống có tận cùng ở trên không trung , nơi cao hơn mái nhà , được nối với hệ thống thoát nước để cung cấp khí cho hệ thống thoát nước.
4. Trang thiết bị và máy móc sử dụng nước :
Bồn rửa mặt , rửa bát , bồn tắm , bệt ( bồn cầu ) , máy giặt , máy rửa bát , bình nước nóng , vòi sen...
Tất cả các trang thiết bị đều cần phải được thông khí và được trang bị các bẫy kín nước trong đường ống thải và đảm bảo ngăn được mùi khí từ hệ thống nước thải thoát ra .
Hệ thống nước có các qui định, nguyên tắc cần phải tuân theo để đảm bảo tốt tính năng và hiệu quả sử dụng , đồng thời đảm bảo được tinh an toàn cho người sử dụng.
Vì thế để thiết kế, lắp đặt hay sửa chữa hệ thống nước cho nhà, toà nhà... cần những người hiểu biết về công việc, được cấp phép hoạt động .
Các phần , bộ phận của hệ thống nước :
Đường cống chính của nhà, toà nhà : Ống nằm ngang ỏ vị trí thấp nhất ( Thường nằm dưới nền của tầng trệt ) tiếp nhận tất cả nước thải từ các ống thoát của toà nhà rồi đưa ra hệ thống cống của thành phố . Φ >102mm
Cửa thăm : là thiết bị ống, nơi mà có thể dùng để kiểm tra và làm sạch đường ống , có nắp đậy kín khí . Φ>102mm
Ống thoát nước : tất cả các ống mà thu gom nước thải , nước vệ sinh của toà nhà.
Trang thiết bị vệ sinh : các thiết bị sử dụng nước và thải nước bẩn vào hệ thống thoát nước.
Ống ngang : các ống nằm ngang , không nghiêng quá 45o . Φ >38mm
Ống thoát dọc : ống chính theo phương đứng. Φ> 78mm
Bẫy nước (Ngăn mùi ) : vật dùng để ngăn mùi thoát ra từ hệ thống thải mà vẫn đảm bảo thoát nước tốt.
Thông khí : các ống nối với hệ thống thoát nước đảm bảo không khí vào ra của hệ thống thoát nước. Φ> 38mm
1. QUI ĐỊNH VỀ KÍCH THƯỚC ỐNG :
Cỡ ống nhỏ nhất , nói chung , phụ thuộc vào thiết bị sử dụng như sau :
a. Ống cấp nước :
Đường kính của ống cấp nước từ nguồn cấp nước chính ( bồn nước trên mái hoặc từ máy bơm ) tới bình nước nóng hoặc tới nơi phân nhánh tối thiểu là 20 mm.
Các ống nước nhánh , ống cấp nước cho thiết bị sử dụng tối thiểu là 13 mm.
b. Ống thoát nước :
Ống thoát chính của toà nhà >102mm
Thoát ngang của sàn >78mm
Bồn tắm, Bồn tiểu, Chậu rửa, Máy giặt ... > 38mm
Thoát sàn nhà tắm > 38mm
Bệt ( Bồn vệ sinh ) >78mm
c. Ống thông khí :
Ống chính , thẳng lên trời > 78mm
Ống khác > 38mm
2. QUI ĐỊNH VỀ VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ ỐNG :
Vật liệu làm ống gồm nhiều loại . Có thể là đồng , ống mạ kẽm , ống thoát nhựa abs , pvc ...Nên sử dụng các vật liệu theo qui định hoặc đã được kiểm nghiệm, đánh giá tốt bằng thực tế.
Ống nước thải : dùng ống gang , ống nhựa PVC...
Ống nước sinh hoạt : dùng ống đồng , ống nhựa PPR , ống nhựa PEX...
3. CÁC CHÚ Ý CHO HỆ THỐNG NƯỚC THẢI :
Không được lắp đặt nối chữ " T " trong hệ thống nước thải , trừ khi dùng cho ống thoát khí.
Không được sử dung nối chữ " X " trong hệ thống nước thải .
Không được sử dụng các nối phức tạp , hạn chế các nối cho các đường ống nằm ngang trong hệ thống nước thải .
Tất cả các ống thải vệ sinh ( từ bồn cầu) và ống thoát nước mưa phải bố trí cửa thăm cho phép thông rửa toàn hệ thống .
Các cửa thăm phải được bố trí ở phía dòng chảy hướng lên của bẫy nước và bố trí trực tiếp tại các bẫy nước của các ống thoát chính ngang , các ống xả rác.
Tại nơi có sự đổi hướng lớn hơn 45o của các đường ống thoát bồn cầu cần bố trí cửa thăm .
Với các ống thoát chính theo phương đứng cần bố trí cửa thăm ở phía đáy của ống .
Các cửa thăm phải dễ tiếp cận khi cần.
Mỗi thiết bị vệ sinh cần có bẫy nước ngăn mùi riêng .
Các ống nước thải nằm ngang có đường kính nhỏ hơn 78mm cần có độ dốc theo hướng dòng chảy là 1/50.
Các hố ga , bể chứa nước thải , bể phốt cần phải kín khí , kín nước và phải được thông khí . Ống thông khí có thể nhỏ hơn 1 cỡ so với đường ống thải lớn nhất.
Các bẫy nước phải được thông khí .
Để biết chi tiết về các nguyên tắc xây dựng hệ thống thoát nước xin mời các độc giả tải 1 số tài liệu bản vẽ thiết kế cấp thoát nước dưới đây:
