Quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn được phê duyệt năm 2008 tại Quyết định số 1317/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hòa Bình, đến nay theo thời hạn quy hoạch cần phải điều chỉnh.
Huyện Lương Sơn – nằm trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, có địa hình đặc trưng của vùng trung du – miền núi phía Tây, với cấu trúc phức tạp gồm những dãy núi cao hiểm trở, độ dốc lớn, trong khi quỹ đất bằng lại giới hạn. Do đó, khi lựa chọn điểm xây dựng các công trình đô thị, thị trấn và khu dân cư nông thôn, cần tiếp cận theo hướng phát triển bền vững, đặc biệt là khả năng chống ngập úng và ổn định địa chất khu vực. Công tác chuẩn bị kỹ thuật phải gắn chặt với điều kiện tự nhiên – thủy văn, địa hình, thổ nhưỡng, địa chất thủy văn và địa chất công trình. Việc nghiên cứu chi tiết từng loại địa hình nhằm hạn chế tối đa phá vỡ cảnh quan, đồng thời đề xuất cao độ nền hợp lý, giúp san nền tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo an toàn và ổn định cho nền xây dựng. Quy hoạch cũng cần xác định lưu vực, hướng thoát nước chính và thiết kế hệ thống thoát – cấp nước, cấp điện, xử lý chất thải theo hướng cân bằng sinh thái và giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên .
Huyện Lương Sơn có 36.488,85 ha diện tích tự nhiên và khoảng 98.794 nhân khẩu (tính đến 31/12/2014. Niên giám thống kê Huyện Lương Sơn giai đoạn 2010-2014 – trang 33); có 20 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm thị trấn Lương Sơn và các xã: Cao Răm, Cư Yên, Hòa Sơn, Hợp Hòa, Lâm Sơn, Liên Sơn, Nhuận Trạch, Tân Vinh, Thành Lập, Tiến Sơn, Trường Sơn, Trung Sơn, Tân Thành, Cao Dương, Hợp Châu, Cao Thắng, Long Sơn, Thanh Lương, Hợp Thanh và thị trấn Lương Sơn. Có ranh giới như sau:
+ Bắc giáp với thành phố Hà Nội;
+ Nam giáp với huyện Lạc Thủy, huyện Kim Bôi.
+ Đông giáp với thành phố Hà Nội;
+ Tây giáp với huyện Kỳ Sơn;
+ Huyện Lương Sơn thuộc địa hình vùng đồi núi xen kẽ đồng bằng.
+ Địa hình nghiêng dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, địa hình chia làm 2 vùng rõ rệt vùng núi cao phân bổ về phía Tây, Tây Bắc và phía Nam. Cao độ cao nhất 660m nằm về phía Nam.
+ Địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam với tổng diên tích tự nhiên 236,52km2, chiếm 68,1% diện tích toàn huyện.
+ Vùng đồng bằng, thung lũng nằm về phía Đông và phía Đông Nam. Đây là những thung lũng hẹp xen lẫn những gò thấp, cao độ trung bình từ 15-20m, địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam huyện.
+ Điều chỉnh định hướng phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn phù hợp với sự thay đổi địa chiến lược, ranh giới hành chính của huyện, gắn kết các động lực phát triển mới trong bối cảnh quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã được hình thành.
+ Cụ thể hóa Quy hoạch xây dựng Vùng tỉnh Hòa bình đến năm 2020, đã xác định vùng động lực phát triển phía Đông Bắc của Tỉnh, làm tiền để phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn.
+ Phát triển kinh tế – xã hội toàn diện, khai thác có hiệu quả mối quan hệ nội ngoại vùng, các thế mạnh về công nghiệp, du lịch, năng lượng, khoáng sản, du lịch, nông lâm nghiệp, văn hóa, sinh thái và cảnh quan trên cơ sở gắn quy hoạch xây dựng không gian vùng huyện Lương Sơn.
+ Huyện Lương Sơn nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô Hà Nội, nằm liền kề vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ có vị trí – chính trị, địa – kinh tế đặc biệt quan trọng. Trên tầm nhìn toàn cục, vùng kinh tế trọng điểm đóng vai trò động lực thúc đẩy, hỗ trợ các vùng khác phát triển. Huyện Lương Sơn trở thành tỉnh tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, toàn bộ huyện, dọc đường Hồ Chí Minh sẽ tiếp nhận sự phát triển lan tỏa về kinh tế, đô thị công nghiệp và dịch vụ; nhất là từ các đô thị vệ tinh như Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên). Sự phát triển theo trục QL6 và các tuyến đường tạo tiền đề phát triển thành huyện Lương Sơn và các huyện lân cận, vì vậy huyện Lương Sơn lợi thế phát triển thuận lợi sẽ có cơ hội đón đầu những tác động tích cực để tăng khả năng phát triển huyện.
+ Trong quy hoạch phát triển, tiềm năng công nghiệp của huyện là động lực phát triển KTXH huyện, sự liên kết phát triển với khu công nghệ cao Hòa Lạc, các khu công nghiệp huyện Lương Sơn sẽ được tham gia và tiếp cận các ngành có trình độ công nghệ hiện đại ở các khu công nghiệp, khu chế suất của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Vì vậy trục cao tốc Hồ Chí Minh, QL6, và vùng kinh tế động lực của huyện sẽ hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao, phát triển bền vững.
+ Mối liên kết phát triển với các tỉnh vùng Đông Bắc, sẽ mở ra cho huyện Lương Sơn lợi thế phát triển giao lưu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, hoặc liên kết xuất khẩu qua tuyến hành lang Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Các sản phẩm sẽ có thị trường đầu ra rộng lớn, tạo điều kiện phát triển các ngành mũi nhọn của huyện.
+ Phát triển tiềm năng thương mại, dịch vụ; thị trường trao đổi hàng hóa giữa vùng biển, vùng trung du, miền núi và vùng đồng bằng sôi động, chuỗi tác động kinh tế trong tỉnh được nâng cao. Các tuyến du lịch liên vùng từ vùng biển đến vùng trung du, miền núi, đến các điểm du lịch sinh thái, văn hóa của huyện Lương Sơn sẽ được liên kết phát triển theo hướng bền vững, thế mạnh của du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, cội nguồn sẽ được phát huy.
+ Mối liên kết đào tạo nghề có chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu lao động trong vùng và liên vùng bằng việc xây dựng các trường đào tạo nghề, trường cao đẳng công nghệ sẽ là thế mạnh quan trọng cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho huyện cũng như vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Thế mạnh về nguồn nhân lực trong huyện sẽ là một lợi thế trong chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế trong huyện theo hướng công nhiệp – dịch vụ - nông nghiệp.
" * Hiện trạng chuẩn bị kỹ thuật:
Do đặc trưng về địa hình nhiều núi cao phía Tây, nên huyện hạn chế về quỹ đất xây dựng thuận lợi. Khi lựa chọn vị trí xây dựng công trình, phát triển đô thị cần đề cập nghiên cứu tính phát triển bền vững, chống ngập lụt, ngập úng và ổn định cho các khu đất. Do đó chuẩn bị kỹ thuật đất xây dựng liên quan chặt đến các điều kiện tự nhiên, thủy văn, địa hình, thổ nhưỡng, địa chất thủy văn và địa chất công trình. Nên khi xây dựng các đô thị, thị trấn, và các điểm dân cư nông thôn phải nghiên cứu kỹ theo từng loại địa hình để hạn chế đến mức tối đa phá vỡ địa hình để đưa ra giải pháp cao độ nền xây dựng hợp lý để công tác san nền xây dựng ít kinh phí nhất mà vẫn đảm bảo an toàn và tính ổn định cho khu đất xây dựng. Dựa trên nền địa hình huyện Lương Sơn và xem xét số liệu các điều kiên tự nhiên, đánh giá khả năng khai thác quỹ đất xây dựng vùng tỉnh sơ bộ như sau:
- Đất đã xây dựng: Gồm các khu vực đô thị, thị trấn và khu vực dân cư, khoảng 2648,7 ha chiếm tỷ lệ 7,1%.
- Đất khả năng khai thác thuận lợi xây dựng: Gồm các khu vực có nền tự nhiên tương đối thấp, chủ yếu tập trung vào vùng đồng bằng và độ dốc nhỏ hơn i<10%, khoảng 2345 ha chiếm tỷ lệ 6,2%.
- Đất khả năng khai thác ít thuận lợi xây dựng: Chủ yếu tập trung ven sông, khi xây dựng cần phải cải tạo nền, khoảng 1324 ha chiếm tỷ lệ khoảng 3,5%.
- Đất khả năng khai thác không thuận lợi xây dựng: Gồm các khu vực núi cao, vùng có độc dốc lớn (i>17%, ) khi xây dựng cần phải cảo tạo nền tương đối lớn, khoảng 31519,4 ha chiếm tỷ lệ 83,3%."
- Bản vẽ QH06: Sơ đồ chuẩn bị kỹ thuật quy hoạch điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030
(Huycuong - ACUD19)
