Quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn được phê duyệt năm 2008 tại Quyết định số 1317/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hòa Bình, đến nay theo thời hạn quy hoạch cần phải điều chỉnh.
Kế hoạch điều chỉnh quy hoạch vùng huyện Lương Sơn hướng tới việc xây dựng một mạng lưới giao thông linh hoạt, đồng bộ, phù hợp với điều kiện địa hình đặc thù. Vùng núi đá cao phía Bắc – nơi có đường Quốc lộ 6 và đường tỉnh nối vùng ATK – sẽ tập trung gia tăng đầu tư mở rộng và nâng cấp, mặc dù gặp khó khăn trong khâu phá đá để thi công. Ngược lại, khu vực núi đá vôi thấp phía Nam và trung tâm – với trục chính là đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 21 – có dân cư đông đúc hơn nên được quy hoạch ưu tiên cải thiện hệ thống đường bộ, kết nối liền mạch các khu dân cư và trung tâm dịch vụ. Đồng thời, vùng núi cao phía Tây với mật độ dân cư thấp và hệ thống đường sá thưa thớt cũng được xác định là khu vực ưu tiên trước về hạ tầng, để tạo điều kiện kết nối tới vùng sâu, vùng xa. Tầm nhìn đến năm 2030 đặt mục tiêu hoàn thiện hành lang giao thông theo hướng đa dạng hóa các loại đường – từ quốc lộ, tỉnh lộ đến đường trục đô thị – nhằm tăng cường khả năng kết nối liên vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội toàn diện, hài hòa với bảo tồn cảnh quan, môi trường tự nhiên của Lương Sơn.
Huyện Lương Sơn có 36.488,85 ha diện tích tự nhiên và khoảng 98.794 nhân khẩu (tính đến 31/12/2014. Niên giám thống kê Huyện Lương Sơn giai đoạn 2010-2014 – trang 33); có 20 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm thị trấn Lương Sơn và các xã: Cao Răm, Cư Yên, Hòa Sơn, Hợp Hòa, Lâm Sơn, Liên Sơn, Nhuận Trạch, Tân Vinh, Thành Lập, Tiến Sơn, Trường Sơn, Trung Sơn, Tân Thành, Cao Dương, Hợp Châu, Cao Thắng, Long Sơn, Thanh Lương, Hợp Thanh và thị trấn Lương Sơn. Có ranh giới như sau:
+ Bắc giáp với thành phố Hà Nội;
+ Nam giáp với huyện Lạc Thủy, huyện Kim Bôi.
+ Đông giáp với thành phố Hà Nội;
+ Tây giáp với huyện Kỳ Sơn;
+ Huyện Lương Sơn thuộc địa hình vùng đồi núi xen kẽ đồng bằng.
+ Địa hình nghiêng dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, địa hình chia làm 2 vùng rõ rệt vùng núi cao phân bổ về phía Tây, Tây Bắc và phía Nam. Cao độ cao nhất 660m nằm về phía Nam.
+ Địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam với tổng diên tích tự nhiên 236,52km2, chiếm 68,1% diện tích toàn huyện.
+ Vùng đồng bằng, thung lũng nằm về phía Đông và phía Đông Nam. Đây là những thung lũng hẹp xen lẫn những gò thấp, cao độ trung bình từ 15-20m, địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam huyện.
+ Điều chỉnh định hướng phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn phù hợp với sự thay đổi địa chiến lược, ranh giới hành chính của huyện, gắn kết các động lực phát triển mới trong bối cảnh quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã được hình thành.
+ Cụ thể hóa Quy hoạch xây dựng Vùng tỉnh Hòa bình đến năm 2020, đã xác định vùng động lực phát triển phía Đông Bắc của Tỉnh, làm tiền để phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn.
+ Phát triển kinh tế – xã hội toàn diện, khai thác có hiệu quả mối quan hệ nội ngoại vùng, các thế mạnh về công nghiệp, du lịch, năng lượng, khoáng sản, du lịch, nông lâm nghiệp, văn hóa, sinh thái và cảnh quan trên cơ sở gắn quy hoạch xây dựng không gian vùng huyện Lương Sơn.
+ Huyện Lương Sơn nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô Hà Nội, nằm liền kề vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ có vị trí – chính trị, địa – kinh tế đặc biệt quan trọng. Trên tầm nhìn toàn cục, vùng kinh tế trọng điểm đóng vai trò động lực thúc đẩy, hỗ trợ các vùng khác phát triển. Huyện Lương Sơn trở thành tỉnh tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, toàn bộ huyện, dọc đường Hồ Chí Minh sẽ tiếp nhận sự phát triển lan tỏa về kinh tế, đô thị công nghiệp và dịch vụ; nhất là từ các đô thị vệ tinh như Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên). Sự phát triển theo trục QL6 và các tuyến đường tạo tiền đề phát triển thành huyện Lương Sơn và các huyện lân cận, vì vậy huyện Lương Sơn lợi thế phát triển thuận lợi sẽ có cơ hội đón đầu những tác động tích cực để tăng khả năng phát triển huyện.
+ Trong quy hoạch phát triển, tiềm năng công nghiệp của huyện là động lực phát triển KTXH huyện, sự liên kết phát triển với khu công nghệ cao Hòa Lạc, các khu công nghiệp huyện Lương Sơn sẽ được tham gia và tiếp cận các ngành có trình độ công nghệ hiện đại ở các khu công nghiệp, khu chế suất của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Vì vậy trục cao tốc Hồ Chí Minh, QL6, và vùng kinh tế động lực của huyện sẽ hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao, phát triển bền vững.
+ Mối liên kết phát triển với các tỉnh vùng Đông Bắc, sẽ mở ra cho huyện Lương Sơn lợi thế phát triển giao lưu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, hoặc liên kết xuất khẩu qua tuyến hành lang Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Các sản phẩm sẽ có thị trường đầu ra rộng lớn, tạo điều kiện phát triển các ngành mũi nhọn của huyện.
+ Phát triển tiềm năng thương mại, dịch vụ; thị trường trao đổi hàng hóa giữa vùng biển, vùng trung du, miền núi và vùng đồng bằng sôi động, chuỗi tác động kinh tế trong tỉnh được nâng cao. Các tuyến du lịch liên vùng từ vùng biển đến vùng trung du, miền núi, đến các điểm du lịch sinh thái, văn hóa của huyện Lương Sơn sẽ được liên kết phát triển theo hướng bền vững, thế mạnh của du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, cội nguồn sẽ được phát huy.
+ Mối liên kết đào tạo nghề có chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu lao động trong vùng và liên vùng bằng việc xây dựng các trường đào tạo nghề, trường cao đẳng công nghệ sẽ là thế mạnh quan trọng cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho huyện cũng như vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Thế mạnh về nguồn nhân lực trong huyện sẽ là một lợi thế trong chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế trong huyện theo hướng công nhiệp – dịch vụ - nông nghiệp.
" * Hiện trạng hệ thống giao thông
a. Quốc lộ:
Trên địa bàn huyện hiện Lương Sơn có 2 tuyến quốc lộ là QL 6 và đường HCM. Với địa hình, địa mạo trải theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, khó có thể đánh giá mạng quốc lộ trên địa bàn tỉnh theo hướng trục nào đó.
QL 6 từ Hà Nội đi Tây Bắc xuyên qua trung tâm Hòa Bình, tuyến qua các huyện Lương Sơn, Kỳ Sơn, TP Hòa Bình, vòng xuống Cao Phong, Tân Lạc, rồi sang Mai Châu đi Sơn La; tuyến QL 21 đi từ Hà Tây qua Hòa Bình (một nửa là đường HCM) đi Phủ Lý – Hà Nam. QL 6 đã được nâng cấp IV đến Sơn La, các quốc lộ còn lại (QL 15, QL 21, QL 12B) đều có cấp kỹ thuật thấp (cấp V), nhưng thuận lợi là tất cả đều đã được phủ mặt đường láng nhựa và bê tông nhựa.
Đường Hồ Chí Minh: Tuyến HCM giai đoạn 1 đi qua Hòa Bình dài 63km. Đây là trục quốc lộ Bắc Nam quan trọng của cả quốc gia. Đường HCM được xây dựng giai đoạn 1 từ Hòa Lạc đến Bình Dương trên cơ sở tận dụng các tuyến sẵn có. Tuyến chạy qua phần Đông Nam của tỉnh Hòa Bình qua các huyện Lương Sơn, Kim Bôi, Lạc Thủy, Yên Thủy, Lạc Sơn trên cơ sở lấy một phần QL 21, ĐT 441, QL 12B, và ĐT 437. Theo quy hoạch trên tuyến đạt cấp kỷ thuật là III, mặt đường bê tông nhựa. Tuyến đường HCM qua Hòa Bình sẽ tạo nên một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà đầu tư cũng như các dịch vụ phát triển (du lịch,…).
b. Giao thông đối nội:
Mật độ giao thông ở huyện Lương Sơn còn ít, chủ là các đường xã, là đường đất phục vụ cho người dân đi lại bằng xe đạp, xe máy.
Tuyến ATK – 229: Có 3 nhánh, nhánh 1 xuất phát từ Bãi Lạng (QL6 - Lương Sơn) xuống phía Nam nối vào đường tỉnh 02.
c. Các tuyến đường huyện:
Các tuyến đường huyện chủ yếu là đường đá dăm, cấp phối và đất chiếm hơn 50%, chất lượng còn kém. Do đặc điểm điều kiện tự nhiên, núi cao chia cắt phức tạp, có nhiều sông suối, sạt lở về mùa mưa đi lại rất khó khăn…
d. Đường chuyên dùng:
Các tuyến đường tại các mỏ khoáng sản và mỏ vật liệu xây dựng có nhiều mỏ khai thác đá trên địa bàn tỉnh theo QL21. Các tuyến vào khu vực này cũng thường chỉ ngắn vài trăm mét đến 1-2km do các đơn vị khai thác tự đầu tư và quản lý.
Các tuyến vào khu công nghiệp, cụm công nghiệp có đấu nối với các tuyến Quốc lộ, đường tỉnh."
- Bản vẽ QH05: Sơ đồ định hướng phát triển giao thông quy hoạch điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030
(Huycuong - ACUD19)
