Quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn được phê duyệt năm 2008 tại Quyết định số 1317/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hòa Bình, đến nay theo thời hạn quy hoạch cần phải điều chỉnh.
Huyện Lương Sơn, hưởng lợi từ vị trí liền kề Hà Nội và nằm trong tam giác phát triển Hà Nội – Hoà Bình – Hòa Bình, thể hiện sự dịch chuyển mạnh mẽ trong cơ cấu dân cư và sử dụng đất. Đến năm 2020, mạng lưới dân cư tập trung chủ yếu vào thị trấn Lương Sơn cùng các xã ven đô như Hòa Sơn, Cao Sơn, Cao Dương, Nhuận Trạch…; khu trung tâm đông dân cư được định hướng phát triển mở rộng thành hệ đô thị phường hóa theo quy hoạch 1/5000 đến năm 2025, tầm nhìn đến 2035. Về sử dụng đất, các mục tiêu chính bao gồm: mở rộng quỹ đất dân cư đô thị, cơ sở hạ tầng kỹ thuật – xã hội, đồng thời tăng diện tích đất cụm công nghiệp (CCN Xóm Rụt giữ ổn định ~74,5 ha; hàng loạt CCN mới như Thanh Sơn, Suối Nảy, Tiến Sơn… tổng cộng hơn 300 ha) theo Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021–2030. Qua đó, mục tiêu hướng đến năm 2030 là cân bằng phát triển giữa khu vực đô thị hóa nhanh và các vùng nông thôn, đảm bảo đất ở, đất sản xuất, hạ tầng kỹ thuật, nông nghiệp phi nông nghiệp được phân bổ đồng bộ, tạo nền tảng trở thành thị xã vào năm 2025 và hướng tới đô thị hoá bền vững trong khuôn khổ định hướng đến 2030.
Huyện Lương Sơn có 36.488,85 ha diện tích tự nhiên và khoảng 98.794 nhân khẩu (tính đến 31/12/2014. Niên giám thống kê Huyện Lương Sơn giai đoạn 2010-2014 – trang 33); có 20 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm thị trấn Lương Sơn và các xã: Cao Răm, Cư Yên, Hòa Sơn, Hợp Hòa, Lâm Sơn, Liên Sơn, Nhuận Trạch, Tân Vinh, Thành Lập, Tiến Sơn, Trường Sơn, Trung Sơn, Tân Thành, Cao Dương, Hợp Châu, Cao Thắng, Long Sơn, Thanh Lương, Hợp Thanh và thị trấn Lương Sơn. Có ranh giới như sau:
+ Bắc giáp với thành phố Hà Nội;
+ Nam giáp với huyện Lạc Thủy, huyện Kim Bôi.
+ Đông giáp với thành phố Hà Nội;
+ Tây giáp với huyện Kỳ Sơn;
+ Huyện Lương Sơn thuộc địa hình vùng đồi núi xen kẽ đồng bằng.
+ Địa hình nghiêng dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, địa hình chia làm 2 vùng rõ rệt vùng núi cao phân bổ về phía Tây, Tây Bắc và phía Nam. Cao độ cao nhất 660m nằm về phía Nam.
+ Địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam với tổng diên tích tự nhiên 236,52km2, chiếm 68,1% diện tích toàn huyện.
+ Vùng đồng bằng, thung lũng nằm về phía Đông và phía Đông Nam. Đây là những thung lũng hẹp xen lẫn những gò thấp, cao độ trung bình từ 15-20m, địa hình có hướng dốc dần về phía Đông và Đông Nam huyện.
+ Điều chỉnh định hướng phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn phù hợp với sự thay đổi địa chiến lược, ranh giới hành chính của huyện, gắn kết các động lực phát triển mới trong bối cảnh quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã được hình thành.
+ Cụ thể hóa Quy hoạch xây dựng Vùng tỉnh Hòa bình đến năm 2020, đã xác định vùng động lực phát triển phía Đông Bắc của Tỉnh, làm tiền để phát triển không gian vùng huyện Lương Sơn.
+ Phát triển kinh tế – xã hội toàn diện, khai thác có hiệu quả mối quan hệ nội ngoại vùng, các thế mạnh về công nghiệp, du lịch, năng lượng, khoáng sản, du lịch, nông lâm nghiệp, văn hóa, sinh thái và cảnh quan trên cơ sở gắn quy hoạch xây dựng không gian vùng huyện Lương Sơn.
- Lợi thế huyện Lương Sơn:
+ Huyện Lương Sơn nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô Hà Nội, nằm liền kề vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ có vị trí – chính trị, địa – kinh tế đặc biệt quan trọng. Trên tầm nhìn toàn cục, vùng kinh tế trọng điểm đóng vai trò động lực thúc đẩy, hỗ trợ các vùng khác phát triển. Huyện Lương Sơn trở thành tỉnh tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, toàn bộ huyện, dọc đường Hồ Chí Minh sẽ tiếp nhận sự phát triển lan tỏa về kinh tế, đô thị công nghiệp và dịch vụ; nhất là từ các đô thị vệ tinh như Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên). Sự phát triển theo trục QL6 và các tuyến đường tạo tiền đề phát triển thành huyện Lương Sơn và các huyện lân cận, vì vậy huyện Lương Sơn lợi thế phát triển thuận lợi sẽ có cơ hội đón đầu những tác động tích cực để tăng khả năng phát triển huyện.
+ Trong quy hoạch phát triển, tiềm năng công nghiệp của huyện là động lực phát triển KTXH huyện, sự liên kết phát triển với khu công nghệ cao Hòa Lạc, các khu công nghiệp huyện Lương Sơn sẽ được tham gia và tiếp cận các ngành có trình độ công nghệ hiện đại ở các khu công nghiệp, khu chế suất của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Vì vậy trục cao tốc Hồ Chí Minh, QL6, và vùng kinh tế động lực của huyện sẽ hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao, phát triển bền vững.
+ Mối liên kết phát triển với các tỉnh vùng Đông Bắc, sẽ mở ra cho huyện Lương Sơn lợi thế phát triển giao lưu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, hoặc liên kết xuất khẩu qua tuyến hành lang Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Các sản phẩm sẽ có thị trường đầu ra rộng lớn, tạo điều kiện phát triển các ngành mũi nhọn của huyện.
+ Phát triển tiềm năng thương mại, dịch vụ; thị trường trao đổi hàng hóa giữa vùng biển, vùng trung du, miền núi và vùng đồng bằng sôi động, chuỗi tác động kinh tế trong tỉnh được nâng cao. Các tuyến du lịch liên vùng từ vùng biển đến vùng trung du, miền núi, đến các điểm du lịch sinh thái, văn hóa của huyện Lương Sơn sẽ được liên kết phát triển theo hướng bền vững, thế mạnh của du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, cội nguồn sẽ được phát huy.
+ Mối liên kết đào tạo nghề có chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu lao động trong vùng và liên vùng bằng việc xây dựng các trường đào tạo nghề, trường cao đẳng công nghệ sẽ là thế mạnh quan trọng cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho huyện cũng như vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Thế mạnh về nguồn nhân lực trong huyện sẽ là một lợi thế trong chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế trong huyện theo hướng công nhiệp – dịch vụ - nông nghiệp.
- Nội dung văn bản:
"+ Dân cư phân bố không đồng đều trên địa bàn huyện và tập trung chủ yếu tại các thị trấn, và các trung tâm xã (hoặc thị tứ). Mật độ dân số trên tổng diện tích đất tự nhiên dao động khá lớn.
+ Tỷ lệ độ thị hoá của Lương Sơn hiện nay là khoảng 15,2 %. Tỷ lệ giảm do chuyển một phần dân số về Hà Nội năm 2008, điều chỉnh địa giới hành chính và điều chỉnh dân số sau điều tra dân số và nhà ở ngày 1/4/2009.
+ Trục có tốc độ đô thị hoá cao là đô thị chủ yếu phát triển dọc theo QL6: Đô thị Lương Sơn.
+ Do đặc điểm phân bố dân cư mang tính đặc thù của khu vực nông thôn miền núi và các yếu tố liên quan khác dẫn đến phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng này gặp nhiều khó khăn; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất,... suất đầu tư cao hơn các vùng khác, rủi ro cao, hiệu quả hạn chế."
- Bản vẽ QH02: Sơ đồ hiện trạng phân bố dân cư và sử dụng đất quy hoạch điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng huyện Lương Sơn đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030
(Huycuong - ACUD19)
