Giải pháp thúc đẩy sản xuất sạch hơn trong ngành Xây dựng
Trong khuôn khổ Hội thảo tập huấn “Giới thiệu văn bản, quy định kỹ thuật và các giải pháp bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu ngành Xây dựng năm 2024”, Bộ Xây dựng đã trình bày Nội dung 03: Giải pháp thúc đẩy sản xuất sạch hơn trong ngành Xây dựng. Đây là chuyên đề quan trọng góp phần định hướng chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng hiệu quả – bền vững – thân thiện môi trường, phù hợp Chiến lược Tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Theo báo cáo tại hội thảo, ngành Xây dựng tiêu thụ lượng lớn nguyên vật liệu, năng lượng và phát sinh nhiều chất thải rắn, khí thải và tiếng ồn. Các công trình sử dụng nhiều thiết bị cũ, hiệu suất thấp, quy trình xử lý chất thải chưa đồng bộ, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải ứng dụng sản xuất sạch hơn (SXSH) để giảm thiểu tác động môi trường.
SXSH là giải pháp nhằm tối ưu hóa sử dụng tài nguyên, giảm lượng phát thải tại nguồn, nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm chi phí vận hành cho doanh nghiệp. Cách tiếp cận này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo ra giá trị bền vững cho môi trường và cộng đồng.
Hội thảo nhấn mạnh nhiều văn bản pháp luật quan trọng liên quan đến SXSH:
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020;
Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh;
Quyết định số 76/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình quốc gia về SXSH trong công nghiệp;
Các quy định chuyên ngành về năng lượng, môi trường, công trình xanh.
Hệ thống pháp lý này là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu suất và giảm phát thải trong toàn bộ vòng đời công trình.
Tài liệu hội thảo đã trình bày các nhóm giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy SXSH theo hướng hiện đại và hiệu quả:
Tổ chức đánh giá nhanh SXSH tại cơ sở sản xuất;
Xây dựng kế hoạch quản lý năng lượng;
Kiểm soát tốt nguyên liệu đầu vào;
Nâng cao nhận thức, đào tạo về SXSH cho người lao động.
Đổi mới máy móc, thiết bị tiết kiệm năng lượng;
Ứng dụng công nghệ xử lý khí thải – nước thải tiên tiến;
Sử dụng vật liệu xanh, vật liệu tái chế;
Tăng cường tự động hóa và chuyển đổi số trong quy trình sản xuất.
Cải tiến quy trình để giảm hao hụt nguyên vật liệu;
Tận dụng nhiệt thải, tái sử dụng phụ phẩm sản xuất;
Sắp xếp mặt bằng nhà máy hợp lý để giảm chi phí vận chuyển nội bộ.
Thu gom và phân loại chất thải tại nguồn;
Áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong công nghiệp;
Kiểm soát ô nhiễm trong vận chuyển vật liệu và thi công.
Chuyên đề đã chỉ ra nhiều lợi ích thiết thực khi doanh nghiệp áp dụng SXSH, bao gồm:
Giảm chi phí vận hành, tiết kiệm năng lượng 5–20%;
Nâng cao chất lượng sản phẩm và năng suất lao động;
Giảm 10–30% lượng chất thải rắn và khí thải;
Tăng năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu thị trường về công trình xanh và phát triển bền vững;
Góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia.
Hội thảo đề xuất định hướng triển khai SXSH trong ngành Xây dựng theo ba trụ cột:
Xây dựng bộ tiêu chí về SXSH và lồng ghép nội dung SXSH vào quy chuẩn, tiêu chuẩn vật liệu và công trình.
Khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, xây dựng mô hình SXSH điển hình, hỗ trợ vay vốn ưu đãi.
Đào tạo chuyên gia SXSH, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức về lợi ích SXSH trong cộng đồng và doanh nghiệp.
Nội dung 03 của hội thảo đã cung cấp cái nhìn toàn diện về định hướng, giải pháp và lợi ích của SXSH trong ngành Xây dựng. Những thông tin này góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, nâng cao hiệu quả sản xuất và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Đây là định hướng chiến lược phù hợp xu thế thế giới và yêu cầu thực tiễn tại Việt Nam.
