Phát triển hệ thống đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh, hướng tới hệ thống giao thông hiện đại, bền vững và đồng bộ
Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và nhu cầu đi lại ngày càng tăng, hội thảo “Phát triển hệ thống đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh” do Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Ban Quản lý Đường sắt Đô thị (MAUR) tổ chức mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Sự kiện nhằm đánh giá tiến độ triển khai mạng lưới metro của thành phố, phân tích thách thức, cơ hội và đề xuất các giải pháp đột phá để hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng trong thời gian tới.
Theo Quyết định 568/QĐ-TTg năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ, hệ thống đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh được quy hoạch gồm 8 tuyến metro và 3 tuyến xe điện/monorail với tổng chiều dài khoảng 220 km, tổng vốn đầu tư ước tính hơn 25 tỷ USD. Đến nay, một số tuyến đã và đang được triển khai bằng nguồn vốn ODA, trong đó Tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) chuẩn bị vận hành thử nghiệm là bước tiến quan trọng khẳng định nỗ lực của thành phố trong xây dựng hệ thống giao thông công cộng hiện đại.
Tuy nhiên, sau hơn 20 năm, TP.HCM mới hoàn thành khoảng 20 km đường sắt đô thị – con số khiêm tốn so với mục tiêu hoàn thiện toàn bộ mạng lưới 220 km trước năm 2035 theo Kết luận 49-KL/TW. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách phải thay đổi cách tiếp cận, cơ chế và mô hình đầu tư nhằm rút ngắn thời gian và nâng cao hiệu quả triển khai.
Nghị quyết 98 – Cơ hội cho đột phá phát triển
Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 98/2023/QH15 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM đã mở ra nhiều cơ hội mới, trong đó có mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) và huy động đa dạng nguồn vốn đầu tư. Đây là nền tảng quan trọng để thành phố đổi mới toàn diện trong quy hoạch, thu hồi đất, giải phóng mặt bằng và tổ chức không gian đô thị gắn liền với các tuyến metro.
Hội thảo tập trung phân tích năm nhóm lĩnh vực trọng yếu cần điều chỉnh gồm:
- Quy hoạch, thu hồi đất và giải phóng mặt bằng;
- Nguồn lực tài chính;
- Thủ tục đầu tư, phê duyệt và triển khai dự án;
- Tổ chức thi công, công nghệ và tiêu chuẩn đồng bộ;
- Mô hình tổ chức, quản lý và phát triển nguồn nhân lực.
Các chuyên gia, nhà quản lý và đại biểu tham dự đã cùng thảo luận về giải pháp tổng thể, hướng tới xây dựng hệ thống đường sắt đô thị đồng bộ, hiện đại và hiệu quả, góp phần định hình diện mạo mới cho giao thông và không gian đô thị TP.HCM.
Hướng tới mục tiêu hoàn thành hệ thống metro trước năm 2035
Với quyết tâm chính trị cao, cùng sự hỗ trợ từ Trung ương và các đối tác quốc tế, TP.HCM đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ, hoàn thiện cơ chế đầu tư, đồng thời hình thành Tổng công ty quản lý – đầu tư – vận hành hệ thống ĐSĐT để đảm bảo tính thống nhất trong quản lý, khai thác và phát triển lâu dài.
Hội thảo “Phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh” không chỉ là dịp tổng kết, chia sẻ kinh nghiệm mà còn là bước khởi đầu cho giai đoạn tăng tốc trong quá trình hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một thành phố thông minh, xanh và kết nối toàn diện bằng giao thông công cộng hiện đại.
Nguồn: Phát triển hệ thống đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh
Tác giả: Nguyen Quoc Hien
