Nhờ có gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng mà nhiều người thu nhấp thấp đã có chốn an cư.
Qua hơn một năm triển khai, có thể khẳng định, chính sách đã từng bước phát huy hiệu quả và đi vào cuộc sống tuy nhiên rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các ngành, các cấp, nhất là các địa phương, nơi người dân và doanh nghiệp đang chờ đợi hàng ngày.
Mục tiêu chính là an sinh xã hội
Nghị quyết số 02/NQ-CP đã nêu rõ chính sách: Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước "Dành từ 20 - 40 nghìn tỷ đồng thông qua tái cấp vốn với lãi suất hợp lý và thời hạn tối đa 10 năm tùy theo đối tượng sử dụng vốn vay để hỗ trợ cho các ngân hàng thương mại của Nhà nước cho các đối tượng thu nhập thấp (TNT), cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang vay để thuê, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH) và thuê, mua nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70 m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2”.
Như vậy gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng có mục tiêu chủ yếu là nhằm bảo đảm an sinh xã hội, tăng khả năng thanh toán cho nhóm người có thu nhập thấp, gặp khó khăn về chỗ ở (là những người có nhu cầu thực sự về nhà ở), đồng thời góp phần tăng nguồn cung về NƠXH.
Ngoài ra, gói tín dụng này một phần hỗ trợ cho các đối tượng khách hàng có nhu cầu mua, thuê nhà ở thương mại có quy mô diện tích vừa và nhỏ, giá rẻ do đó sẽ có tác dụng lan tỏa để góp phần giảm tồn kho sản phẩm bất động sản, vật liệu xây dựng, tạo sự tăng trưởng kinh tế.
“Với sự hỗ trợ của nhà nước về gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng, cùng các chính sách không thu tiền sử dụng đất, giảm thuế thu nhập, giảm thuế VAT đầu ra cho người mua, chính là gói kích cầu để thúc đẩy kinh tế tăng trưởng trở lại. Không chỉ dân nghèo mua NƠXH được hưởng lợi mà những người không mua nhà ở cũng được hưởng lợi do quá trình kinh tế tăng trưởng trở lại và những người có thu nhập khá hơn có thể quay trở lại mua nhà ở thương mại mà hiện đang tồn kho. Như vậy một việc đạt được rất nhiều mục đích…”, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng khẳng định.
Tạo sự chuyển biến tích cực cho thị trường bất động sản
Thực tế sau hơn 1 năm triển khai thực hiện, thị trường bất động sản đã có những chuyển biến tích cực, giao dịch tăng, đặc biệt đối với phân khúc nhà ở có quy mô nhỏ, trung bình, giá thấp.
Do tình hình thị trường có chuyển biến tốt nên một số dự án nhà ở tạm ngừng trước đây thì hiện nay đang được triển khai trở lại và tiếp tục mở bán. Nguồn cung hàng hóa nhà ở tại TP HCM và Hà Nội hiện khá lớn và đa dạng đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân, nhiều sản phẩm nhà ở đã xây xong, sẵn sàng bàn giao cho người mua.
Thống kê tại Hà Nội cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2014, ước tính có khoảng 4000 giao dịch thành công, gấp hơn 2 lần so với 6 tháng đầu năm 2013. Tại TP.HCM tình hình giao dịch cũng khả quan hơn. Các giao dịch thành công chủ yếu loại căn hộ dưới 15 triệu/m2.
Tổng giá trị tồn kho BĐS trên cả nước trong 5 tháng đầu năm 2014 đã giảm 45.029 tỷ đồng (trên 35%) so với quý I/2013, trong đó Hà Nội giảm 36% (so với quý I/2013) và TP.HCM giảm 45%.
Đại diện lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, thị trường bất động sản tuy còn khó khăn nhưng đang ấm dần lên. Có những dự án dù giá cao nhưng đã hoàn thành, hạ tầng đồng bộ đã có nhiều người mua và nhận bàn giao nhà.
Nguồn cung đối với loại NƠXH, căn hộ trung bình và giá thấp thì đang tăng lên, có giao dịch tốt. Dự án mới xây xong móng bán ra đều hết. Điều đó khẳng định Nghị quyết 02 của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS đã trúng và đang từng bước đi vào cuộc sống.
Kết quả thực hiện gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng, tính đến 31/5/2014 như sau. Tổng số tiền 5 Ngân hàng đã cam kết là 3.954,4 tỷ đồng, tổng dư nợ là 2.156,3 tỷ đồng. Trong đó, đối với hộ gia đình, cá nhân, các ngân hàng đã ký hợp đồng cam kết cho vay 5.378 hộ, với số tiền 2.060 tỷ đồng; đã giải ngân cho 5.368 hộ với số tiền là 1.343,7 tỷ đồng.
Đối với tổ chức, các ngân hàng cam kết cho vay 23 dự án với số tiền là 1.894,4 tỷ đồng; đã giải ngân cho 19 dự án, dư nợ là 812,6 tỷ đồng.
Như vậy gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng có tốc độ tăng trưởng rất nhanh trong 5 tháng đầu năm 2014. Nếu như tại thời điểm 31/12/2013 tổng số vốn cam kết cho vay mới là 1.760 tỷ, thì đến thời điểm 31/5/2014 tổng số vốn cam kết cho vay đã là 3.954,4 tỷ đồng, tăng 225%, đạt 13,2% so với tổng nguồn vốn.
NƠXH làm đến đâu hết đến đó
Chủ trương phát triển NƠXH đã nhận được được sự đồng thuận cao của các tổ chức, cơ quan Trung ương và chính quyền các địa phương cũng như các tầng lớp dân cư trong xã hội. Nhu cầu về NƠXH tại các đô thị, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM… còn rất lớn.
Tính đến hết tháng 4/2014, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 98 dự án xã hội, trong đó có 35 dự án NƠXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 18.950 căn hộ; 63 dự án NƠXH cho công nhân, với quy mô xây dựng khoảng 17.430 căn hộ.
Hiện cả nước có 129 dự án NƠXH đang tiếp tục được triển khai, trong đó có 90 dự án NƠXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 55 nghìn căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 27.560 tỷ đồng (bao gồm cả một số dự án chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang NƠXH đã được UBND các tỉnh, thành phố chấp thuận); 39 dự án NƠXH cho công nhân KCN với quy mô xây dựng khoảng 27 nghìn căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.850 tỷ đồng.
Trong đó Hà Nội đang triển khai 14 dự án NƠXH cho người có thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 11.900 căn; TP HCM đang triển khai 9 dự án NƠXH cho người có thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 7.200 căn.
Thực tế các dự án NƠXH đều làm đến đâu hết hết đó. Đặc biệt là dự án NƠXH Đặng Xá do Viglacera làm chủ đầu tư đã hoàn thành và đưa vào sử dụng (qua hai giai đoạn) trên 2 nghìn căn hộ.
Viglacera vừa tiếp tục khởi công dự án giai đoạn 3 với tổng diện tích 6,2ha, tổng mức đầu tư khoảng 800 tỷ đồng, 136 nghìn m2 sàn xây dựng, tổng số 1.466 căn hộ, diện tích từ 45m2-70m2 bao gồm các căn hộ bán, cho thuê.
Căn hộ để bán có giá bán nhỏ hơn 9 triệu đ/m2 (đã bao gồm VAT và phí bảo trì), giá trị căn hộ khoảng 400 triệu đồng. Căn hộ cho thuê có giá thuê khoảng 25.000 đồng/m2, tương đương trên 1 triệu đồng/căn hộ/ tháng.
Đây là mức giá bán và cho thuê thấp nhất trên địa bàn Hà Nội hiện nay, thực sự phù hợp với thu nhập của đa số người dân. Ngay sau khởi công giai đoạn 3, đã có 500 hồ sơ đăng ký mua và thuê. Dự kiến dự án sẽ bàn giao căn hộ trước Tết Ất Mùi 2015 và khi hoàn thành sẽ giải quyết nhu cầu về chỗ ở cho khoảng 3.400 cư dân.
Dự án NƠXH Tây Nam Linh Đàm do HUD và Cty CP Bic Việt Nam phối hợp thực hiện với quy mô 1037 căn hộ cũng đang được người dân đón chờ. Mặc dù mới chỉ có tòa C1 (do Cty CP Bic Việt Nam thực hiện) quy mô 228 căn hiện đã xây xong phần móng nhưng có tới 500 hồ sơ người dân đăng ký mua...
Tuy nhiên, hiện nguồn cung NƠXH, nhà giá thấp vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu còn rất lớn. Việc triển khai các dự án còn chậm. Nguyên nhân trước hết chính là hiện vẫn thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng NƠXH tại vị trí thuận lợi. Nhiều KCN được hình thành nhưng chưa bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân. Một số địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất 20% các KĐTM, các dự án nhà ở thương mại theo quy định dành để xây dựng NƠXH...
Bên cạnh đó, việc tổ chức triển khai thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH ở một số địa phương còn chậm, chưa tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư triển khai dự án mới cũng như thực hiện việc chuyển đổi, cơ cấu lại dự án...
Cần sự quyết liệt từ các địa phương
Vấn đề lớn khiến người dân vẫn ngại ngần tiếp cận gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng đó là lãi suất cho vay ưu đãi mặc dù đã được điều chỉnh giảm từ 6%/năm xuống 5%/năm từ tháng 01/2014, tuy nhiên vẫn còn cao so với thu nhập của người dân, chỉ những người có thu nhập trung bình và ổn định mới có khả năng tiếp cận gói tín dụng này. Thời hạn hỗ trợ cho hộ gia đình, cá nhân vay tối thiểu 10 năm là ngắn so với khả năng tích lũy, trả nợ.
Để đẩy nhanh việc triển khai thực hiện, Bộ Xây dựng đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành có liên quan (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tư pháp, Bộ TN&MT...) thực hiện các giải pháp như sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các quy định của pháp luật về công chứng hợp đồng thế chấp tài sản hình thành trong tương lai; thủ tục thực hiện, công chứng hợp đồng; đăng ký, xử lý tài sản bảo đảm; nghiên cứu, ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn Nghị định số 188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH…
Mới đây, việc ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn thủ tục thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai đã tạo điều kiện tối đa để người dân được tiếp cận nguồn vốn vay mua nhà ở
Đặc biệt, Bộ Xây dựng đã đề xuất và kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ về việc kéo dài thời gian hỗ trợ đối với khách hàng là hộ gia đình, cá nhân với thời hạn cho vay tối đa từ 10 năm lên 15 năm và mở rộng đối tượng được vay vốn từ gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng...
Tuy nhiên, giải pháp được cho là quan trọng hiện nay đó là các địa phương phải vào cuộc quyết liệt hơn, tháo gỡ các thủ tục, vướng mắc, đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư, phê duyệt các dự án NƠXH, cho phép chuyển đổi hoặc điều chỉnh cơ cấu các dự án nhà ở thương mại theo đề xuất của chủ đầu tư để góp phần tăng nguồn cung về NƠXH, nhất là tại các địa bàn trọng điểm như Hà Nội, TP HCM, Bình Dương...
Với những giải pháp nêu trên, chắc chắn trong thời gian tới người dân sẽ có thêm nhiều cơ hội, tăng khả năng được tiếp cận với nguồn vốn có sự hỗ trợ của Nhà nước để mua, thuê nhà ở.
